บ้านเข็กน้อย โรงเรียนวิถีม้ง

เข็กน้อย” เป็นตำบลเล็กๆ ที่ซ่อนตัวอยู่ใน อ.เขาค้อ จ.เพชรบูรณ์ เนื่องจากอยู่ในภูมิประเทศที่มีภูเขาสูง ผู้คนบริเวณนี้จึงมีอาชีพเกษตรกรรมเพาะปลูกพืชไร่ เช่น ขิง ข้าวไร่ กระหล่ำปลี เป็นหลัก ในอดีต ต.เข็กน้อย ถือเป็นพื้นประวัติศาสตร์ที่ได้รับผลกระทบจากการต่อสู้ระหว่างรัฐบาลและผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ ที่เคยเกิดขึ้นในราว 30 – 40 ปีก่อน จนวันนี้ยังมีประวัติศาสตร์บางหน้ายังถูกจารึกไว้ให้พอสัมผัสได้เมื่อมีคนต่างถิ่นไปเยี่ยมเยือน

ที่นี่ถูกจัดให้เป็นเมืองหลวงของชาวไทยภูเขาเผ่าม้ง หรือเรียกกันเล่นๆ ว่า กรุงเทพของม้ง เพราะเป็นชุมชนศูนย์รวมชาวไทยภูเขาเผ่าม้งที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย และยังคงมีวิถีชีวิตขนบธรรมเนียมประเพณีในแบบชนเผ่าม้งดั้งเดิม มีภูมิปัญญา และดำรงอยู่ตามกฎจารีตประเพณีของชาวไทยภูเขา

การให้บริการการศึกษาของโรงเรียนบ้านเข็กน้อย ที่กินพื้นที่ให้บริการใน 12 หมู่บ้านของ ต.เข็กน้อย จึงทำให้โรงเรียนมีลักษณะเฉพาะและความเป็นพิเศษในวิถีที่สอดคล้องกับบริบทของชนเผ่า เพราะ 100 % ของนักเรียนในโรงเรียนที่มีตั้งแต่ชั้นอนุบาลถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 กว่า 1,256 คนเป็นชาวไทยภูเขาเผ่าม้ง ทั้งสิ้น

โรงเรียนทำการเรียนการสอน 2 ภาษาโดยใช้ภาษาไทยกลางและภาษาม้ง และยังมีการบูรณาการจัดหลักสูตรท้องถิ่น โดยบูรณาการวิถีของชนเผ่าม้งในหลายวิชาเรียน อาทิ ผ้าปักลายม้งกับวิชาคณิตศาสตร์ การเรียนแคนม้งเครื่องดนตรีชนเผ่าในวิชาดนตรี เป็นต้น ความที่มีรากทางวัฒนธรรมและประเพณีในแบบชนเผ่าทำให้เด็กๆในโรงเรียนส่วนใหญ่มีความสามารถพิเศษในงานศิลปะ งานสร้างสรรค์และการแสดง ทั้งในแง่ของงานหัตถกรรมในหลากหลายรูปแบบ การสร้างสรรค์เกมส์คอมพิวเตอร์ การผลิตหนังสั้น ตลอดจนการแสดงละคร การแสดงประกอบเพลง ฯลฯ และสามารถคว้ารางวัลในสาขาต่างๆในระดับประเทศมาแล้วหลายรางวัล